In hoeverre staat het gedrag van horen, zien en zwijgen talent- en leiderschapsontwikkeling binnen organisaties in de weg? Lees over de rol van de drie aapjes en bazengedrag.

De rol van horen, zien en zwijgen

Binnen organisaties lopen toch veel gewoontedieren rond die doen denken aan de befaamde drie aapjes van Horen, Zien en Zwijgen! Hoezo? Nu, neem als voorbeeld een onderzoek van Jobbird, dat enige tijd geleden is uitgevoerd. Volgens dit onderzoek ergert 75 procent van de werknemers zich aan de ‘baas’ en 34 procent voelt zich niet gewaardeerd. Verbazingwekkende cijfers, die totaal in tegenstelling zijn tot de halleluja-verhalen die naar buiten komen bij het zoveelste medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) of de jaarlijkse beste-werkgevers-ranglijst.

Kortom, de waarheid zal ergens in het midden liggen, waarbij wel de opmerking kan worden geplaatst dat resultaten, uit bijvoorbeeld een MTO, vaak voortkomen uit een hoog geef-een-gewenst-antwoord-gehalte. Dit overigens in combinatie met een lichte dwang onder het mom van ‘de-baas-wil-weer-dat-wij-dit-onzinnige-formulier-invullen’. Maar oké, stel dat driekwart van de eerder genoemde percentages correct zijn, wat overigens een triest gegeven zou zijn! De vraag die dan naar voren komt is;

“Hebben werknemers de wil en het lef hun mening te geven over het gedrag van de ‘baas’ of wordt er massaal gekozen voor Horen, Zien en Zwijgen?”

Het in stand houden van ‘Bazengedrag’ begint bij de werknemers

Als de genoemde percentages namelijk echt zo hoog zijn dan is de conclusie dat er iets fundamenteel fout zit in organisaties niet echt onlogisch. En de tweede conclusie is dat dit niet alleen ligt aan deze ‘bazen’ (wat een oubollige term, maar wel passend in deze blog). Nee, werknemers die enkel in de wandelgangen hun mond open durven te doen, dit helemaal niet doen of dit slechts doen wanneer de ‘wind voor het eigen belang’ goed staat, hebben gevoelsmatig minder recht van spreken. Zij houden namelijk gezamenlijk dit ‘bazengedrag’ van veel onkundige alfamannetjes en vrouwtjes in ‘stand’ door het frequent of situationeel nadoen van de drie aapjes! Het gevolg is dat de formele baasjes blijven geloven in de eigen onfeilbaarheid als leider van de groep. Dit met de zichtbare consequentie van getoond gedrag dat overeenkomt met één van de minder positieve leiderschapsstijlen, die in de blog “8 leiderschapsstijlen die talentontwikkeling belemmeren” staan beschreven (klik hier om de blog te lezen). Maar zoals ook beschreven in deze blog is leiderschap niet iets dat voorbehouden is aan de formele bazen, die bovenin de hiërarchische kerstboom bivakkeren. Nee, totaal niet en daarom zijn de genoemde bibberaars, windvanen en bullebakken ook herkenbaar in de rangen van werknemers.

Wees de verandering

Het maakt uiteindelijk niet uit of het gaat om termen als baas, werknemer, leider en alles wat we hier op willen plakken aan etiketten. Het belangrijkste is om vanuit alle organisatiegeledingen aan te sluiten op de uitdagende veranderingen die nu gaande zijn in deze dynamische wereld zijn of door in het meest positieve geval op dit gebied het initiatief te nemen. Laat het niet bij onderhuids gemompel, slechts meepraten in de wandelgangen of zelf zwijgen en afkeren van de werkelijkheid want dit is killing voor mens en organisatie.

En dit alles begint door als individu in de spiegel te durven kijken, te reflecteren over het eigen gedrag en vooral niet door reactief te blijven met de verwachting of hoop dat anderen de kastanjes wel uit het vuur halen! Ontwikkeling van succesvolle mensen en organisaties begint met een eerlijke kijk op het gedrag van de eigen ik en openstaan voor en feedback geven aan anderen. En deze ontwikkeling gaat niet plaatsvinden wanneer de drie aapjes van Horen, Zien en Zwijgen worden geïmiteerd. Stel jezelf dus de onderstaande vraag met als achterliggende gedachte dit inspirerende citaat van Gandhi:

Wees de verandering die je in de wereld wil zien gebeuren. – Mahatma Gandhi (1869-1948)

DE VRAAG

“Ben en blijf ik één van de aapjes of durf ik bij te dragen aan verandering en het wegnemen van belemmeringen op basis van mijn eigen talenten?”