Kenniseconomie, Nederland innovatieland, HPO – Laten we het bij mooie woorden of…….? Lees over regelzucht, waardecreatie en Denker des Vaderlands René ten Bos als inspiratiebron .
Kafka, apen en de Denker des Vaderlands
De column met de welluidende titel ‘Pulp’ van Hoogleraar en denker des vaderlands René ten Bos, die een tijd terug werd gepubliceerd in het magazine van Managementboek, was een juweeltje. Nadat eerst Kafka, apen en mensen in de stoffige archieven de revue zijn gepasseerd, stelt Ten Bos dat in bureaucratieën geen plaats is voor echte mensen. Aan het einde van de column volgt de conclusie dat bureaucratie gekoppeld kan worden aan termen als ‘pulp, ‘verrotting’ en ‘desintegratie’. Termen die perfect de regelzucht en administratiedruk op professionals tot uitdrukking brengt en daarmee de gangbare en veel gebruikte holle frases als ‘strategie’, ‘nut’ en ‘transparantie’ van alle glans ontdoen.
Regelzucht
Ten Bos slaat de spijker genadeloos op zijn kop. Schijnbaar vinden wij het in dit deel van de wereld nog steeds de normaalste gang van zaken dat regelzucht ervoor zorgt dat veel professionals binnen organisaties niet kunnen en mogen doen waar zij feitelijk voor staan opgesteld. Ondernemerschap, creativiteit, talentontwikkeling en innovatie blijven hierdoor alleen maar mooie woorden op papier. En dit alles als gevolg van de heersende stroperigheid en command & control-cultuur binnen veel organisaties.
Een voorbeeld uit het onderwijs
Neem bijvoorbeeld een artikel dat een tijd terug mijn aandacht trok. In dit artikel gaf een zeer betrokken onderwijzeres aan dat zij het gevoel had meer bezig te zijn met het op papier te verklaren waarom zij doet wat zij doet dan echt bezig te zijn met waar het feitelijk om gaat. En in dit geval is dat heel eenvoudig te beschrijven, namelijk: het faciliteren van het leer- en ontwikkelproces van kinderen. En zo komen in de media dagelijks tenenkrommende voorbeelden van regelzucht en administratiedruk voorbij uit de zorg, de lokale overheden en ook het bedrijfsleven.
Moeten!
De vraag is dus wanneer wij collectief weer het gezonde verstand gaan en/of durven te gebruiken en massaal in opstand komen tegen de cultuur van controles uitvoeren en cijfertjes opleveren omdat het moet. Ja, moet! In dit geval van de hiërarchische top van organisaties, omdat dit een mooi excuus is om niet met de mensen die er echt toe doen in gesprek te gaan. Van volksstammen managers, die zichzelf zien als leider maar eerder te typeren zijn als lijder en vanuit de laatste hoedanigheid alles willen controleren omdat het (zelf)vertrouwen ontbreekt. En van de overheid. Ja vooral de overheid! Want als visie en veelal realiteitszin in relatie tot de echte wereld ontbreken dan is de volgende stap een overregulering en daarmee regeldruk waar iedereen last van heeft! Hoezo voorbeeldfunctie?!
Waardecreatie
Waar het uiteindelijk om draait zijn de professionals met hun talenten en drives. Door deze op een goede manier te faciliteren kunnen organisaties in de profit en non-profit succesvol zijn en een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de duurzame samenleving. Dus niet door vanuit een gebrek aan vertrouwen mensen alleen op papier centraal te stellen. Het laatste komt nu nog veel te vaak voor en dat is de reden dat termen als Kenniseconomie, HPO, Nederland Innovatieland papieren tijgers zijn en blijven.
Just do it!
Uiteindelijk komt het dus neer op verregaande verandering en het geven van ruimte aan echte mensen, in plaats van praten achter een bureau over de uitgevoerde inventarisatie van FTE op papier. En dit alles begint voor de bureaucraten onder ons door achter het bureau vandaan te komen en een echte bijdrage te gaan leveren aan waardecreatie. Kortom, “Be the Change” en om de slogan van een bekende Amerikaanse fabrikant van sportartikelen te gebruiken:
Just do it!
