Lees over het talentmanagement-sprookje met koning Bullebak van Talentopia, ‘kleine’ leiders, de ivoren toren als afbrokkelend monument en natuurlijk ‘eind goed, al goed’.

Er was eens………

Er was eens een land met de naam ‘Talentopia’, waar koning Bullebak, met de bijnaam ‘De grote leider’, de scepter zwaaide. Dit deed hij vanuit zijn glimmende ivoren toren. Zijn hofhouding bestond voornamelijk uit ja-knikkende rekenmeesters, streng kijkende cipiers en controleurs.

Vriendjespolitiek en schone schijn waren belangrijke gedragsregels en per decreet vastgelegd. Op zich was Talentopia een land met een grote rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen. Dit in de vorm van het een grote diversiteit aan talent bij de onderdanen. Alleen koning Bullebak, die klassiek geschoold was op basis van het gedachtegoed van ene Theelor, zag het nut niet in van talentontwikkeling met als gevolg dat de onderdanen te werk werden gesteld in hokjes binnen saaie geestdodende fabrieken met verstikkende regels en processen.

De ‘kleine’ leiders

In deze fabrieken was sprake van aansturing middels veel hiërarchische lagen, die langdurig werden bezet door familieleden en vrienden van de koning en zichzelf de titel ‘kleine leider’ hadden toegekend. Deze ‘kleine leiders’ communiceerden op een horkerige afstandelijke manier, waarbij een ieder probeerde zijn eigen koninkrijkje op te bouwen. In plaats van het verketterde ‘Vertrouwen in anderen’ waren ‘Straffen’ en ‘Verdeel en heers’ de middelen om controle te houden, waarbij cijfers als ‘heilig’ werden beschouwd en de basis vormden voor alle top-down-besluitvorming en interactie.

Bij de ‘kleine leiders’ draaide het allemaal om eigen belang en de onderdanen waren in hun ogen slechts menselijk uitputbare bronnen voor het realiseren van een maximale niet duurzame winst. Bullebak en zijn vazallen gebruikten deze winst vooral om te pronken naar de buitenwereld en deelden niets met de bevolking van ‘Talentopia’. En wanneer onderdanen niet deden wat werd voorgeschreven volgde zonder pardon opsluiting ‘de glazen kooi voor andersdenkenden’, bewaakt door de streng kijkende cipiers.

De strenge winter slaat toe

Het gedrag van de Bullebak en zijn vazallen werd lange tijd morrend geaccepteerd door de onderdanen van Talentopia. Er brak echter een strenge winter aan als nooit tevoren. Een snijdende kou ging door het land en de economie van Talentopia bevroor. Het laatste werd veroorzaakt door verkeerde investeringen, niet luisteren naar klant en bevolking en stroperige bureaucratie. Ook het hoge uitgavenpatroon van het koninkrijk aan mooie pronkende zaken, zoals glanzende blokkendozen langs de snelwegen, langdurige heisessies en ga nog maar even door droegen hier aan bij. Door het gedrag van de top van het koninkrijk nam de productiviteit snel af en werd Talentopia voorbij gestreefd door concurrerende buurlanden, die al veel eerder hadden gezien dat een dictatoriale aansturing niet werkt.

Andersdenkenden

In een verre uithoek van Talentopia was echter iets positiefs gaande. Daar lag namelijk een fabriek met een andersdenkende directrice die het licht had gezien. De dame in kwestie kwam er achter dat door het geven van ruimte aan talent en vakmanschap de kwaliteit en productiviteit continue groeide, waarbij fouten maken werd gezien als onderdeel van het leerproces. Talent en de beloning werd hierbij niet gekoppeld aan leeftijd, afkomst, opleiding, et cetera. Hierbij had zij ook de revolutionaire beslissing genomen om langzaam maar nog wel gecamoufleerd de lagen met ‘kleine leiders’ weg te snijden en verantwoordelijkheid te geven aan mensen op projectbasis, gekoppeld aan individueel talent. Dit alles kwam de sfeer en de efficiency in en rond de fabriek ten goede en zorgde voor een verhoging van de klanttevredenheid.

De dame in kwestie werd door de lokale onderdanen op handen gedragen, met de opmerking dat zij al zelf niet meer keek vanuit de gangbare hiërarchische verhoudingen maar zich meer één van de leiders voelde onder de leiders. Hierbij was het haar taak mensen en hun talenten te faciliteren en andersdenkenden ruimte te geven. In kleine kring keken diverse collega-directeuren vol bewondering naar deze ontwikkeling en onderling, een beetje in het geniep, begonnen zij met het delen van kennis maar ook het uitwisselen van mensen bij het uitvoeren van werkzaamheden. Dit spreidde zich langzaam maar zeker uit als een olievlek.

Schone schijn van de rekenmeesters

Uiteraard kon het niet uitblijven dat de rekenmeesters in de ivoren toren constateerden dat de productiviteit van bepaalde fabrieken, tegen de trend in, toenam. Echter, vanwege het ontbreken van gevoel met de praktijk en op basis van de papieren en cijferstaten was niet duidelijk op te maken wat hier de oorzaak van was. Het was echter wel opvallend dat de streng kijkende cipiers steeds minder te doen kregen omdat er lagere aantallen mensen voor een strafperiode in de glazen kooien werden aangeleverd. Omdat de hofhouding vreesde voor de toorn van Koning Bullebak werd hij uiteraard niet op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen en van de verschillen qua opbrengsten die duidelijk zichtbaar waren tussen diverse fabrieken. Dit alles paste in de vastgelegde gedragsregel van het ophouden van schone schijn en was gezien het gangbare politieke machtsspel een bewuste keuze.

De ivoren toren als monument uit vroeger tijden

Uiteindelijk was de gedragsregel van de schone schijn ook de oorzaak van de ondergang van het koninkrijk en de opkomst van de coöperatieve duurzame maatschappij. Veel van de vazallen, die het voordeel van talentontwikkeling en vrijheid niet zagen, durfden namelijk niets te zeggen en van de durfals die de koning toch probeerden te waarschuwen voor de aanzwellende storm van revolutie in talentdenken en talentdoen werd de boodschap zonder uitzondering gebagatelliseerd.

Koning Bullebak geloofde namelijk in zijn eigen onfeilbaarheid en baseerde al zijn beslissingen in de ivoren toren, die hij overigens vrijwel niet verliet, op de gemanipuleerde cijfers van de ja-knikkende rekenmeesters. Langzaam maar zeker voltrok zich de verandering doordat de mensen zelf hun verantwoordelijkheid gingen nemen. En toen Bullebak en zijn kliek werden geconfronteerd met hun eigen kortzichtigheid was het te laat. Met de staart tussen de benen en zonder financiële reserves verlieten Bullebak en de zijnen Talentopia om nooit meer terug te komen en waar zij nu verblijven is niet bekend!

Eind goed, al goed

Uiteindelijk is Talentopia een ondernemend welvarend land geworden, waarbij vertrouwen, gezond verstand en talentontwikkeling, de sleutelfactoren zijn voor succes. Doorlopende innovatie, te beginnen bij het onderwijs, is hierbij gemeengoed geworden. En de ivoren toren? Deze wordt niet onderhouden en is bestempeld als afbrokkelend monument. Dit om alle generaties van nu en de toekomst te laten zien dat leiderschap niet te maken heeft status en schone schijn maar draait om faciliteren van talent en duurzaamheid.