Veel projecten eindigen geregeld in de ‘galerij der mislukkingen’. Wat is hierbij de rol van weerstand en welke project-valkuilen kun je, als manager die een project er even bij doet, tegenkomen in de dagelijkse organisatie-realiteit?
De galerij der mislukkingen
De juiste professional, op het juiste moment, op de juiste plaats. Het is een cliché, maar het blijft een belangrijk uitgangspunt voor het succesvol realiseren van projecten. En natuurlijk is dit een valkuil wanneer hier onvoldoende invulling aan wordt gegeven. Uiteraard blijft het hier niet bij. Er zijn namelijk nog genoeg andere project-valkuilen, waar een (lijn)manager die het projectleiderschap er even bij doet mee te maken kan krijgen. Neem als voorbeeld de opdrachtgever, die in praktijk onvoldoende invulling geeft aan het benodigde eigenaarschap, wat ook staat beschreven in ‘Projectmanagement: het kan er nog wel even bij!’. Denk hierbij ook aan het ontbreken van draagvlak op de werkvloer, de plek waar de interne klanten en daarmee ook de (eind)gebruikers zich vaak bevinden. Immers, wanneer het benodigde draagvlak op de werkvloer ontbreekt, is uiteindelijk een desinvestering en de volgende toevoeging van een project aan de ‘galerij der mislukkingen’ het gevolg.
Projecten als een lust in plaats van een last
In dat opzicht worden projecten binnen organisaties er nog te vaak even bij gedaan en gezien als een last in plaats van een lust. Dat is jammer en vooral onnodig. Projecten kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van klant- en medewerkers-tevredenheid, de onderliggende procesgang en daarmee natuulijk ook de organisatie-resultaten, alleen is het dan wel zaak de eventuele weerstand op de werkvloer te verminderen. Maar waar komt deze weerstand vandaan? Natuurlijk zou je de vaak gehoorde uitspraak ‘onbekend maakt onbemind’ kunnen aanvoeren, maar dit is te makkelijk. Weerstand en het bijpassende gedrag hebben namelijk vaak ook te maken met ervaringen die tijdens eerdere projecten zijn opgedaan. In dat opzicht is de opmerking van Victor Lamme, hoogleraar cognitieve neurowetenschappen, in zijn boek De vrije wil bestaat niet (2011), zeer toepasselijk:
Gedrag in het heden wordt bepaald door gebeurtenissen uit het verleden.
Van weerstand naar acceptatie
Om een start te maken met de beweging van ‘weerstand naar acceptatie’ is het in ieder geval belangrijk te durven leren van de fouten. Fouten die in het verleden binnen de eigen organisatie en bij andere organisaties niet voor niets zijn gemaakt. Op dit gebied ben ik onderstaande vijf project-valkuilen meer dan geregeld tegengekomen. Doe hier je voordeel mee bij de start van een nieuw of een lopend project.
- Het niet (goed) kunnen beantwoorden van de ‘What’s in it for me/us?’-vraag.
- Het onvoldoende (tussentijds) betrekken van interne en externe klanten/gebruikers om gezamenlijk te komen tot een gedragen eindresultaat.
- Vast blijven houden aan een in beton gegoten marsroute, die niet passend is bij de organisatierealiteit. Een realiteit die van dag tot dag kan veranderen.
- Vergeten om zo snel mogelijk de quick wins en de bijbehorende successen te realiseren en vooral te delen.
- Het bagatelliseren van het feit dat binnen veel organisaties weerstand en de bijbehorende ingeslepen gedragspatronen nu eenmaal onderdeel zijn van het ‘veranderingsproces.
Natuurlijk zijn er nog veel meer project-valkuilen en ik ben benieuwd naar jouw beelden/ervaringen. Deel deze in het reactieveld.
Waar het om gaat
Uiteindelijk heeft het gezamenlijk en succesvol realiseren van projecten alles te maken met verandering en de acceptatie hiervan. Vanuit die optiek gezien is het onderstaande citaat van George Bernard Shaw een meer dan passende afsluiting van deze blog. Veel veranderplezier toegewenst.
Progress is impossible without change, and those who cannot change their minds cannot change anything.
*deze blog is eerder gepubliceerd op Managersonline
