Even wat folklore in blogvorm met het verhaal van Hans Brinkers als inspiratiebron. Over leiderschap, verandering als kans, de erfgenamen van Taylor en helden die anders denken.

De erfgenamen van Taylor

In veel profit en non-profit organisaties gebeurt op allerlei hiërarchische niveaus eigenlijk hetzelfde alleen dan met een minder positieve uitkomst. Hier lopen namelijk nog cohorten met managers en andere bureaucratische denkers rond, die te beschouwen zijn als controlefreaks pur sang en de zuivere erfgenamen zijn van Taylor en consorten. Zij verspillen van talent, energie en vooral tijd van zichzelf en anderen door het halsstarrig tegenhouden van de zee vol met talent die tegen de opgeworpen beschermingsdijken van organisaties aan beukt.

Eigenlijk is het een strijd die bij voorbaat al verloren is alleen schijnen deze Tayloristen, die nog te regelmatig de scepter zwaaien binnen organisatiestructuren die er uitzien als een kerstboom, dat niet te begrijpen. Het advies aan hen: kijk om je heen! Het is een gegeven dat mensen in de wereld van nu anders denken en handelen dan pakweg 50-100 jaar geleden en de ontwikkelingen op dit gebied verspreiden zich als een niet meer tegen te houden olievlek.

Verandering is geen bedreiging maar een kans!

Leiderschap heeft te maken met dienen

Dat leiderschap te maken heeft met het dienen van anderen, in combinatie met begrippen als transparantie, communiceren, integriteit, hiërarchie en ook het ontplooien van het eigen talent, is echter nog onvoldoende tot de harten en hersens van deze ‘lijders’ doorgedrongen. De vraag is echter wat deze dames en heren beweegt om zo halsstarrig vast te houden aan het verleden oftewel de vinger in de dijk te houden?

Regie door angst

Los van achterhaalde ideeën over organisatievormen heeft dit op persoonlijk niveau voornamelijk te maken met de angst om de regie los te laten en daarmee een gebrek aan vertrouwen in de capaciteiten van de mens om hen heen, waarbij ook een link te leggen is met zelfvertrouwen. Want stel je nu eens voor dat mensen in organisaties en bijvoorbeeld ook kinderen in het onderwijs hun talenten echt mogen en gaan benutten buiten de verstikkende kaders, waarbij ook nog eens maximaal gebruik wordt gemaakt van de technologische hulpmiddelen die beschikbaar zijn! Naar het gevoel van de Tayloristen zal dan een schijnbaar oncontroleerbare beweging op gang komen en dit is een niet voor te stellen Apocalyps. Het einde der tijden als nachtmerrie voor de controlefreak!

Fouten niet zien als leermoment

Dit alles past niet binnen het stramien van control in de slechte zin van het woord en het voorgeprogrammeerde denken van ‘moeten en niet kunnen’. Binnen deze mindset is fouten maken ‘not done’ en leren en ontwikkelen een vooraf uitgestippelde route die zoveel mogelijk standaard dient te worden ingericht. Dus geen rekening houden met het afstemmen van leer en ontwikkel-paden op het individu, fouten niet zien als leermoment en controles en toetsen ophemelen tot ‘het panacee’. Nee, deze veranderingen zijn eng, bedreigen de eigen positie en kunnen ook nog eens zorgen voor een onzekere persoonlijke en financiële toekomst.

Verkramping en weerstand

Het gevolg is een totale verkramping en weerstand tegen het onvermijdelijke. Controles worden opgevoerd, het aanleggen van noodverbanden en rennen om brandjes te blussen wordt tot kunst verheven en de mens blijft slechts een getal middels een vermelding in een spreadsheet. ‘Nadenken over oorzaken waarom de dingen zijn zoals ze zijn’, ‘bijdragen aan de transformatie naar rolgebonden leiderschap’, ‘accepteren dat verandering een continu gegeven is en zorgt voor kansen’ is allemaal noodzakelijk alleen gebeurt dit onvoldoende of zelfs niet omdat het afwijkt van de standaard die al jaren gewoon is! Op zich ook logisch want velen zijn opgevoed in de leer van Taylor en consorten en in het onderwijs gaat dit feitelijk nog verder terug.

Denk anders! Wees een held!

Waar het uiteindelijk om draait is het accepteren van andersdenken en het benutten van diversiteit! Het achterlaten van ingesleten patronen die niet meer passend zijn in de huidige dynamische wereld! Dit begint met het geven van ruimte aan de kracht en het talent van HET ORGANISME dat zich op deze aardbol optimaal aan veranderende omstandigheden kan aanpassen, namelijk de mens. En het benutten van deze kracht zal niet gebeuren door strak te kaderen maar juist door los te laten.

Kortom, wees als leider een held zoals Hans Brinkers, maar dan door het tegenovergestelde te doen! Laat los! Haal die vinger uit de dijk en laat je binnen organisaties en onderwijs meevoeren op een zee vol talent! Het afschudden van het juk van het denken in hokjes en command & control is niet een desastreus einde. Nee, het is slechts een mooi begin van de nieuwe realiteit met mensen die gezamenlijk de samenleving en dus ook organisaties duurzaam en succesvol maken!

*Deze blog is ook opgenomen in het eBook van Lerende Leiders “10 leiderschapsverhalen uit de
praktijk”